Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Łodzi zaprasza

W Klubie im. gen. „Grota” nt. procesów politycznych działaczy NSZZ „Solidarność”

– Łódź, 18 lutego 2014 r.

Na spotkaniu Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w Łodzi, które odbędzie się w dn. 18 lutego 2014 r. (wtorek), z wykładem pt. Procesy polityczne działaczy NSZZ Solidarność w Łodzi wystąpi dr Sebastian Pilarski, pracownik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Łodzi.

Sebastian Pilarski jest głównym redaktorem i autorem wstępu wydanej z końcem ub. roku przez łódzki IPN publikacji pt. Procesy polityczne działaczy NSZZ „Solidarność” w Łodzi w okresie stanu wojennego.

Spotkanie rozpocznie się o godz. 13.00 w sali 221 Domu – Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi (ŁDK)  przy ul. R. Traugutta 18.

Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy.

Procesy polityczne działaczy NSZZ Solidarność w Łodzi w okresie stanu wojennego, wstęp
i wybór Sebastian Pilarski, opracowanie Sebastian Pilarski (współpraca Krzysztof Kolasa), Łódź 2013 (Biblioteka Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi t. XXX), 352 s.

Wprowadzenie stanu wojennego – zgodnie z intencją jego autorów – miało doprowadzić do położenia kresu działalności w dotychczasowej formie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność". Działania podjęte w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. były zwieńczeniem kilkunastomiesięcznych przygotowań, prowadzonych przez komunistyczne władze już w okresie poprzedzającym formalne wyrażenie zgody na utworzenie pozostającego poza kontrolą władz ruchu związkowego.

W omawianym w publikacji okresie wymiar sprawiedliwości, obok aparatu bezpieczeństwa państwa, stał się głównym narzędziem represji stosowanych wobec osób nieprzestrzegających narzuconych rygorów. Prokuratury oraz sądy powszechne i wojskowe działały w oparciu o antydatowane na 12 grudnia 1981 r. dekrety: o stanie wojennym, o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego, o przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu wojennego, jak również zapisy Kodeksu karnego. Regułą było prowadzenie spraw w trybie doraźnym, co nakładało na prokuraturę obowiązek przeprowadzenia postępowania w ciągu 15 dni, a na sąd – rozpoznania sprawy w terminie nie dłuższym niż 5 dni od otrzymania aktu oskarżenia. Orzekany wyrok bezwzględnego pozbawienia wolności miał wynosić co najmniej 3 lata. Należy podkreślić, że wprowadzone ustawodawstwo, m.in. ograniczające funkcjonowanie związków zawodowych i ułatwiające pozbawianie wolności, było sprzeczne z formalnie uznawanymi przez władze PRL normami prawa międzynarodowego, np. Międzynarodowym Paktem Praw Cywilnych i Politycznych czy też konwencjami nr 87 i 98 Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Między 13 grudnia 1981 r. a 22 lipca 1983 r. na terenie całego kraju prokuratury powszechne i wojskowe wszczęły w trybie doraźnym 10 774 śledztwa przeciwko 13 634 osobom, w tym 2594 z dekretu o stanie wojennym. Sądy powszechne skazały 1685 osób (979 na podstawie ustawodawstwa stanu wojennego), zaś sądy wojskowe – 10 191 (5681 z dekretu o stanie wojennym). W regionie łódzkim sprawy przeciwko działaczom i sympatykom NSZZ „Solidarność" prowadzone były przed Sądem Wojewódzkim, Sądem Rejonowym i Wojskowym Sądem Garnizonowym w Łodzi, jak również przed Sądem Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy. Wymienione sądy wydawały wyroki m.in. w związku z: organizacją i udziałem w strajkach, redagowaniem, drukiem i kolportażem materiałów bezdebitowych, „publicznym lżeniem PRL i jej naczelnych organów", malowaniem „wrogich napisów" i „osłabianiem władzy ludowej".

Na prezentowany wybór materiałów archiwalnych składają się 42 dokumenty. Są to m.in. akty oskarżenia, protokoły rozpraw głównych i rewizyjnych, wyroki sądów różnych instancji wraz z uzasadnieniami i wnioski o rewizje.

Funkcjonujące w całej Polsce Kluby Historyczne im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” działają w oparciu o Instytut Pamięci Narodowej i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej.

Do podstawowych zadań Klubów należy przekazywanie swoim członkom oraz społeczeństwu opartej na najnowszych badaniach wiedzy historycznej, obejmującej dzieje Polski i losy jej obywateli w okresie II wojny światowej, a także w okresie powojennego komunistycznego zniewolenia i oporu społecznego do 1989 r. Istniejący przy łódzkim Oddziale IPN Klub „Grota” w Łodzi działa od 24 czerwca 2004 r. i liczy obecnie około setki członków. Jego spotkania odbywają się średnio raz w miesiącu w Łódzkim Domu Kultury. Poza Łodzią,
na obszarze działania łódzkiego Oddziału IPN funkcjonują obecnie Kluby im. gen. „Grota” w Kaliszu, Wieluniu, Sieradzu, Pabianicach, Piotrkowie Trybunalskim, Skierniewicach, Zgierzu, Tomaszowie Mazowieckim, Głownie, Ostrowie Wielkopolskim i w Zduńskiej Woli.

Kontakt dla mediów

Marzena Kumosińska, asystent prasowy, (42) 616-27-47, +48 662 125 951, media.lodz@ipn.gov.pl

Informacje na temat działalności Instytutu Pamięci Narodowej wraz z zapowiedziami kolejnych imprez można znaleźć na stronach internetowych Instytutu: www.ipn.gov.pl